دلیل حمله قلبی چیست و چه علائمی دارد؟ - وبلاگ دوست

به گزارش وبلاگ دوست، حمله قلبی ناشی از نرسیدن اکسیژن کافی به عضله قلب و آسیب یا از بین رفتن بخشی از عضله قلب به دلیل انسداد در مسیر جریان خون عروق کرونر است، حال باید پرسید چگونه می توان حمله قلبی را تشخیص داد و آن را درمان کرد؟

حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد یا سندرم حاد کرونری، ناشی از نرسیدن اکسیژن کافی به عضله قلب و آسیب یا از بین رفتن بخشی از عضله قلب به علت انسداد در مسیر جریان خون عروق کرونر یعنی عروق تغذیه نماینده عضله قلب و حاوی اکسیژن و مواد غذایی بوده که اگر زود تشخیص داده گردد، قابل درمان بوده و اگر بدون درمان باقی بماند، کشنده است.

علایم حمله قلبی

علائم حمله قلبی شامل احساس ناراحتی در قفسه صدری مثل درد، فشار، سنگینی و سوزش، درد یا احساس ناراحتی در گردن، شانه ها، فک تحتانی، بازوها، قسمت بالای پشت قفسه صدری و شکم، احساس سبکی سر، منگی یا از حال رفتن، تهوع یا استفراغ، تعریق غیر معمول، خستگی غیر عادی و بدون توجیه، احساس اضطراب، احساس تپش قلب مثل احساس ضربان تند و سریع یا ضربان نامنظم، است.

اگر فردی علامت های حمله داشت اقدامات زیر را انجام دهد:

- به 115 تلفن و تقاضای یاری کند. برای مراجعه به بیمارستان خود فرد نباید رانندگی کند.

- بعد از تلفن به 115 آسپیرین بدون پوشش 325 میلی گرم یا چهار عدد 80 میلی گرم بجود یا بخورد مگر اینکه به آسپیرین حساسیت داشته باشد.

- اگر فرد دچار حمله قلبی شده، در منزل تنها است، قفل در را برای دسترسی اورژانس باز بگذارد.

- فرد باید روی صندلی راحتی بنشیند و منتظر یاری باشد.

- دستگاه تلفن نزدیک فرد باشد.

علل حمله قلبی

حمله قلبی زمانی اتفاق می افتد که به علت نرسیدن اکسیژن قسمتی از عضله قلب صدمه می بیند یا از بین می رود. شریان هایی که خون و اکسیژن به عضله قلب می رسانند، عروق کرونر نامیده می شوند که تعدادشان سه عدد است و هر یک از آن ها دارای چند شاخه هستند. انسداد در یکی از این سه رگ یا شاخه های آن ها به کاهش یا قطع جریان خون و اکسیژن منجر می گردد و به آسیب یا مرگ عضله قلب می انجامد.

علت انسداد رگ، رسوب چربی، کلسیم و مواد دیگر در جدار رگ است. این پدیده را که آترواسکلروز می نامند، موجب سخت شدن جدار رگ می گردد. همانطور که رسوب در جدار لوله ها منتج به انسداد آن ها می گردد، این رسوبات نیز تدریجا رشد می نمایند و قطر داخل رگ را کوچک می نمایند و در نهایت رگ را مسدود خواهند کرد. از طرفی ممکن است سطح آن ها به علتی دچار ترک خوردگی شده و در ناحیه آسیب دیده لخته تشکیل گردد و از این طریق جریان خون را قطع کند.

عوامل خطر زمینه ساز حمله قلبی

عوامل خطر زمینه ساز حمله قلبی عبارتند از مصرف دخانیات، دیابت، اختلالات چربی های خون مثل کلسترول بالا، ابتلا به فشار خون بالا، سابقه خانوادگی حمله قلبی، کم تحرکی، چاقی، تغذیه نامناسب مانند مصرف نمک زیاد، چربی های اشباع و با ترانس بالا و مصرف کم سبزی ها و میوه ها، سن که شیوع حمله قلبی با افزایش سن زیاد می گردد و مردان بالای 45 سال و زنان بالای 55 سال بیشتر در معرض خطر حمله قلبی هستند.

تشخیص حمله قلبی

الکتروکاردیوگرام که به آن نوار قلب گفته می گردد، فعالیت های الکتریکی قلب را ثبت می نماید و تغییراتی که بعد از انسداد عروق تغذیه نماینده عضله قلب (عروق کرونر)، آسیب به عضله قلب، ضربان قلب و ترتیب و نظم آن را نشان می دهد.

آزمایش خون برای میزان گیری موادی است که در زمان آسیب عضله قلبی به داخل خون آزاد می گردد و مقادیر این مواد، آسیب به قلب را نشان می دهد. این آزمایش ممکن است دو تا سه بار در 24 تا 48 ساعت بعد از آغاز علایم حمله قلبی تکرار گردد.

سایر تست هایی که ممکن است پزشک درخواست کند:

اکوکاردیوگرافی: این آزمایش شبیه سونوگرافی است. در این روش موج های صوتی به داخل قلب انتقال یافته و تصاویر دریچه ها، حفره ها و چگونگی پمپ قلب را نشان می دهد.

عکس قفسه سینه به وسیله اشعه ایکس انجام می گردد. این آزمایش میزان و شکل قلب را نشان می دهد و از طرفی پزشک می تواند متوجه مسائل ریه نیز گردد.

تصاویر هسته ای یا اسکن اسپکت قلب؛ در این روش میزان کمی از مواد رادیواکتیو به داخل رگ (ورید) تزریق می گردد. این ماده به وسیله خون به قلب می رسد و سپس یک دوربین یا اسکنر از جایگزینی این ماده رادیو اکتیو در داخل قلب تصویربرداری می نماید و مناطقی از عضله قلب را که مواد غذایی و اکسیژن کمتری دریافت می نماید، نشان می دهد. تصویربرداری در دو مرحله زمان فعالیت و استراحت انجام می گردد. ماده رادیو اکتیو به کار برده شده ایمن است و بعد از اتمام آزمایش از بدن خارج می گردد.

آنژیوگرافی عروق کرونر: برای تشخیص قطعی انسداد عروق کرونر انجام می گردد. در این آزمایش یک لوله کوچک (از مغزی اتوماتیک کوچکتر) به داخل شریان (معمو لا از شریان رانی یا فمورال) وارد می نمایند این لوله که کاتتر نامیده می گردد به ابتدای آیورت یعنی محلی که عروق کرونر از ایورت منشا می گیرند، راهنمایی می گردد و ماده حاجب داخل رگ کرونر تزریق می گردد. این ماده به وسیله اشعه ایکس تمام رگ ازجمله تنگی ها و انسدادی اگر در طول رگ وجود داشته باشد، نشان می دهد.

درمان حمله قلبی

در صورت درد قفسه صدری پزشک نیترو گلیسرین تجویز می نماید. این دارو عروق کرونر را گشاد می نماید، جریان خون به عضله قلب را افزایش می دهد و درد قفسه سینه را که ناشی از کاهش اکسیژن و موادغذایی به عضله قلب است، کاهش می دهد.

اگر حمله قلبی ثابت گردد، پزشک بر اساس شرایط بیمار و امکانات موجود ممکن است از گروه دارویی به نام ترومبولیتیک ها استفاده کند. این داروها می توانند لخته ای را که باعث انسداد رگ کرونر شده است، از بین ببرد یا حداقل میزان آن را کوچک کند. راه دیگر رفع کردن انسداد عروق کرونر در صورت امکان آنژیوپلاستی است. در این روش با یک کاتتر کوچک(یک لوله کوچک که قطر آن از مغز اتوماتیک کمتر است) یک بالون رابه داخل رگ کرونر وارد می نمایند و در محل گرفتگی رگ قرار می دهند؛ بالون را در محل بافشار مناسب باز می نمایند و به این ترتیب رگ باز شده و برای تداوم باز ماندن رگ یک وسیله کوچک مشبک که به استنت (فنر) معروف است در جایی که بالون زده شده است، جای گذاری می نمایند.

اگر شرایط بیمار مناسب آنژیوپلاستی و گذاشتن استنت نبود، ممکن است جراحی قلب باز و پیوند عروق کرونر پیشنهاد گردد. در این روش جراح قلب از وریدهای پا یا یک شریان داخل قفسه سینه برای پیوند عروق کرونر استفاده می نماید. یک سر این رگ به آئورت شاهرگ اصلی متصل و سر دیگر به قسمت پایین انسداد روی رگ کرونر وصل می گردد و از این طریق جریان خون به قسمت پایین تنگی برقرار خواهد شد.

صرف نظر از نوع درمان، اگر هر چه سریع تر مراجعه و درمان دریافت گردد، شانس زنده ماندن بیشتر شده و شانس حمله قلبی مجدد کمتر می گردد.

بعد از ترک بیمارستان بیمار احتیاج به دارو دارد تا جریان خون به قلب بهتر انجام گردد و از لخته شدن خون پیشگیری گردد و حمله قلب مجدد اتفاق نیفتد. این داروها شامل کلوپیدوگرل، آسپیرین، بتابلوکر مانند متوپرولول، پروپرانولول، آتنولول، استاتین ها مثل آتورواستاتین، مهار نماینده ها و... هستند.

فردی که دچار حمله قلبی می گردد، باید شیوه های غلط زندگی را تغییر دهد و این تغییرات بسیار مهمتر از مصرف داروهاست. اگر فرد سیگار یا هر نوع دخانیات دیگر مثل قلیان مصرف می نماید، باید ترک مصرف را جزء تغییرات اصلی سبک زندگی اش قرار دهد. کاهش استرس و یادگیری کنار آمدن با استرس، تغذیه مناسب مانند کم کردن نمک و چربی به خصوص چربی های اشباع و با ترانس بالا، استفاده از میوه و سبزی حداقل پنج وعده در روز، فعالیت بدنی منظم روزی نیم ساعت پیاده روی نسبتا تند طوری که ضربان قلب و تعداد تنفس افزایش یابد، اما فرد بتواند با همراه خود صحبت کند نیز باید انجام گردد. کنترل وزن از مواردی است که فردی که دچار حمله قلبی شده است باید در زندگی بعد از حمله قلبی مدنظر قرار دهد.

توانبخشی قلب

قبل از ترخیص از بیمارستان پزشک در خصوص توانبخشی قلب با بیمار صحبت می نماید و در خصوص عوامل خطر بیماری عروق کرونر و حمله قلبی و سبک زندگی سالم اطلاعات کافی در اختیار بیمار گذاشته می گردد. بیمار یاد می گیرد چه رژیمی داشته باشد و تمرینات ورزشی مفید، راه کنار آمدن با استرس، کنترل فشار خون، کلسترول و وزن را می آموزد. بنابراین توانبخشی قلب قبل از ترخیص بیمار از بیمارستان آغاز شده و در مراکز توانبخشی ادامه می یابد. برنامه توانبخشی قلب سه تا شش ماه طول می کشد. با اجرای این برنامه احتمال حمله قلبی و بستری دوباره در بیمارستان خیلی کم خواهد شد.

افسردگی بعد از حمله قلبی

بنابر اعلام معاونت بهداشت وزارت بهداشت، افسردگی یا دپرسیون بعد از حمله قلبی شایع است واز هر سه نفر بیمار مبتلا به حمله قلبی یک نفر دچار افسردگی می گردد. باید توجه کرد که افسردگی یک بیماری است، مثل دیابت یا فشار خون بالا. علایم افسردگی عبارت است از:

- فرد احساس می نماید غمگین است و دلش می خواهد به هر بهانه ای گریه کند.

- علاقه خود را به انجام کارهای روزانه از دست می دهد.

- تغییر در اشتها و وزن پیدا می نماید.

- دچار خواب زیاد یا اختلال خواب می گردد.

- احساس بیقراری می نماید، زود رنج و خمود است.

- بی انرژی است و احساس ضعف و خستگی می نماید.

- احساس گناه و تقصیر و بی ارزشی می نماید.

- قدرت تمرکز کاهش یافته و نمی تواند تصمیم بگیرد.

- افکار خودکشی دارد.

- اگر فرد افسرده باشد، چند علایم از لیست فوق را در تمام روز و هر روز برای دو هفته یا بیشتر دارد.

خلق افسرده و کاهش علاقه به انجام کارهای روزانه شایع ترین علایم هستند. اگر فرد هر یک از علایم فوق را داشت به پزشک خود مراجعه کند.