با انواع سردرد و روش درمان آن آشنا شوید - وبلاگ دوست

به گزارش وبلاگ دوست، سردرد انواع گوناگون دارد و با دانستن چگونگی هر نوع سردرد می توان برای درمان سردرد اقدام کرد. در ادامه به چند نوع سردرد شایع و راه های درمان آن اشاره شده است.

سردردها انواع مختلفی دارند و دلایل آن ها می تواند بسیار پیچیده باشد. در واقع بافت مغز، عاری از حسگرهای درد می باشد. سردرد ناشی از التهاب بافت هایی است که اطراف مغز را احاطه نموده اند.

راه های متفاوتی برای تعریف و دسته بندی سر درد ها وجود دارد: بر اساس طبقه بندی انجمن بین المللی سردرد International Headache Society (IHS) ، سردردها به دو دسته سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه دسته بندی می شوند.1

سردرد های اولیهسردردهایی هستند که در اثر تغییر یا فعالیت بیش از حد، در ساختارهای اطراف مغز که به درد حساس هستند، به وجود می آید. مانند: سردردهای تنشی، میگرن و سردردهای خوشه ای.1

سردردهای ثانویهسردردهایی هستند که به شرایط بیرونی نسبت داده می شوند. وقتی که عواملی باعث تحریک اعصاب حساس به درد سر می شوند، این سردرد ها بروز می یابند.

از شرایط و عوامل ایجاد نماینده سردردهای ثانویه، می توان مصرف زیاد الکل، تومورهای مغزی، لخته های خونی، خون ریزی درون یا اطراف ساختار مغز، سردردهای مسمومیت ناشی از کربن مونواکسید، تکان یا شوک ناگهانی سر، دهیدراته شدن، آنفولانزا، حمله های پانیک، سکته، استفاده بیش از حد از داروهای مسکن را نام برد.

سردرد ها می توانند علائمی از یک بیماری جدی باشند. در صورت مداوم بودن، منظم بودن و شدیدتر شدن باید به پزشک مراجعه کرد. به خصوص هنگامی که همراه با سرگیجه، تغییر در حواس، تب، و گرفتگی عضلات گردن باشد.1

سردرد های رایج

سردرد تنشی tension headacheاین نوع سردرد رایج ترین نوع سردرد از نوع اولیه است. به صورت تدریجی و آرام در اواسط روز آغاز شده. فرد احساس می نماید که نواری به صورت محکم روی سرش بسته شده است. درد تیز و یکنواختی در دو طرف سر ایجاد می گردد. هم چنین از گردن نشئت می گیرد و یا به سمت آن پخش می گردد. این نوع درد می تواند کرونیک و یا اپیزودیک باشد. برای چند ساعت و یا حتی چند روز و در یک بازه زمانی سه ماهه، به مدت 15 روز ادامه دارد.

سردرد میگرنیسردردهای میگرنی معمولا به صورت یکطرفه و دردهای نبض دار ظاهر می شوند. این درد ممکن است با تیره و تار شدن دید سبک شدن سر light headedness و حالت تهوع، اختلال در حواس، که به عنوان آئورا شناخته می گردد، اتفاق بیفتد. میگرن، دومین نوع رایج سردرد اولیه میباشد. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی WHO سردردهای میگرنی، ششمین عامل ناتوان نماینده افراد برای انجام کارهای روزانه هستند و می توانند از چند ساعت تا 2 یا 3 روز به طول بینجامند.

سردردهای بازگشتی rebound headachesاین نوع سردردها معمولا در اثر استفاده بیش از حد از داروها برای درمان علائم سردرد ایجاد می شوند. رایج ترین نوع سردردهای ثانویه هستند. معمولا در ابتدای روز آغاز می شوند و برای کل روز ادامه دارند. با خوردن مسکن ها، درد آن ها کاهش یافته اما با از بین رفتن اثر مسکن، درد ، بیش از پیش میگردد. همراه با سردرد ممکن است علائمی مانند درد گردن، احساس خستگی، احساس گرفتگی بینی، کاهش کیفیت خواب، اتفاق بیفتند.

سردردهای خوشه ای cluster headachesاین نوع سردرد بین یک ربع تا سه ساعت به طول می انجامد. ممکن است از یک بار تا 8 بار در طول روز اتفاق بیفتد. دوره های هفته ای و یا ماهانه دارد. این نوع سردرد در یک طرف سر وجود دارد، درد آن به عنوان درد سوزنی توصیف می گردد، و مکان آن معمولا در اطراف یک چشم واقع شده. قسمتی از سر که تحت تاثیر قرار می گیرد متورم و قرمز می گردد، افتادگی پلک ایجاد می گردد.

سردردهای thunderclapسردردهایی شدید و ناگهانی هستند. به عنوان بدترین سردرد در طول زندگی توصیف می شوند. در طول کمتر از یک دقیقه به ماکسیمم شدت خود می رسند و تا پنج دقیقه ادامه دارند. این سردردها جزء سردردهای ثانویه هستند و در پاسخ به شرایط خطرناک و تهدید نماینده به وجود می آیند. مانند خونریزی ها یا هموراژی داخل مغزی، ترومبوسیس سیاهرگی در مغز، مننژیت و اپوپلکسی هیپوفیز.

اشخاصی که دچار این نوع سردردها می شوند، باید فورا به پزشک مراجعه نمایند.1

چه سردردهایی نگران نماینده اند؟شما می توانید مراقبت های لازم برای بسیاری از انواع سردرد را خودتان انجام دهید. برای موارد شدیدتر دکتر هم می تواند با تجویز دارو به شما در کنترل سردردتان یاری کند. به غیر از این موارد، سردردهایی هم هستند که نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارند. در اینجا به بعضی موارد هشداردهنده اشاره می کنیم:

سردرد هایی که بعد از سن 50 سالگی به وجود می آیند

ایجاد یک تغییر اساسی در الگوی معمول سردردهای تان

یک مورد عجیب و شدید که می توانید آن را بدترین سردرد عمرتان بنامید

دردی که با حرکت یا سرفه تشدید می گردد

سردردی که مدام بدتر می گردد

تغییر در شخصیت یا عملکرد ذهنی

سردردهایی که با تب، گرفتگی گردن، گیجی، کاهش هوشیاری یا حافظه، نشانه های عصبی مثل تاری دید، اختلال در تکلم، ضعف، کرختی یا حمله های ناگهانی همراه باشند

سردردهایی که همراه با قرمزی و درد چشم اتفاق می افتند

سردردهای همراه با درد و فشار در ناحیه شقیقه

سردرد بعد از ضربه به سر

سردردهایی که مانع فعالیت های روزمره می شوند

سردردهای ناگهانی، خصوصا مواردی که شما را از خواب بیدار می نمایند

سردرد در کسانی که سرطان یا مسائل سیستم ایمنی دارند2

چه چیزهایی ممکن است علت سردرد شما باشد؟

شغل شماهیچ شکی وجود ندارد که استرس های کار می تواند باعث سردردهای متعدد در طول هفته گردد، اما اگر علت سردرد روزهای تعطیل شما هم کار باشد بسیار غیر منتظره است! بله استرس کاری هفته در روزهایی که کار نمی کنید به سراغ شما می آید و باعث سردرد می گردد؛ این نوع سردرد دقیقا بعد از این که شما یک پروژه کاری را به خاتمه می رسانید، یا وقتی بعد از یک هفته کار در حال استراحت در روز تعطیل هستید، یا حتی وقتی برای سفر مرخصی گرفته اید یا به تعطیلات رفته اید به سراغ شما می آید. این نوع سردرد که متخصصین آن را با نام Let-Down Headaches می شناسند، سردردی است که خیلی از مواقع به اشتباع تشخیص داده می گردد. علت سردردهای این چنینی را می توان مقدار هورمون های استرس دانست که بر روی فعالیت های شیمیایی حساس مغز تاثیر می گذارند.

راه درمان: هر روز 5 دقیقه این تمرین ذهنی را برای کاهش استرس انجام دهید: چشمان خود را ببندید و به جایی که شما را شادمان می نماید فکر کنید؛ مثلا ساحلی که از آن خاطره دارید. روی تصویری از آن تمرکز کنید و خود را در آنجا تصور کنید. به تمام جزییات دقت کنید، گرمای تابش خورشید روی پوست صورت تان یا نسیم خنک دریا، بوی آب شور دریا و حس نرم شن ها زیر پاهایتان. در روزهایی که خیلی خسته و فرسوده هستید به ماساژ روی بیاورید؛ تحقیقات وسیع در اسپانیا نشان داده است که 40 دقیقه ماساژ می تواند سردردهای تنشی را در چند ساعت آرام کند.

رژیم غذایی شمابی اهمیتی و فراموش کردن یا به تعویق انداختن هر وعده غذایی، باعث افت قند خون و جرقه یک سردرد می گردد. اما جالب است بدانید که خوردن بعضی از خوراکی ها هم می تواند باعث سردرد گردد. حداقل 30 درصد سردردهای میگرنی به علت رژیم غذایی هستند. طبق تحقیقات بنیاد ملی سردرد (National Headache Foundation)، غذاهایی که تیرامین (Tyramin) دارند در صدر جدول غذاهایی قرار دارند که باعث سردرد می شوند. به همین علت انواع کالباس و سوسیس، کلم ترشی، سس سویا و پنیر کهنه و در بعضی افراد خوردن پیاز و مرکبات باعث بروز سردرد و میگرن می گردد. خوراکی های دیگری که درد میگرن را تحریک می نمایند شامل مواد غذایی حاوی کافئین، مونوسدیوم گلومات (MSG) و آسپارتام هستند. مونوسدیم گلومات نمکی است که به عنوان طعم دهنده در بسیاری از کنسروها و غذاهای آماده استفاده می گردد و آسپارتام نوعی شیرین نماینده مصنوعی است که در محصولات کم کالری و رژیمی وجود دارد.

راه درمان: پرهیز غذایی برای سردرد می تواند برای هر فرد به صورت متفاوتی باشد. به همین علت پزشکان معمولا توصیه می نمایند افراد رژیم غذایی با پرهیز را برای چند ماه ادامه دهند تا متوجه شوند که چه ماده غذایی سردردشان را تحریک می نماید یا می تواند باعث سردرد گردد. می توانید با غذاهای کم تیرامین (Low Tyramine Diet) رژیم غذایی خود را آغاز کنید و از خوردن غذاهایی مانند سوسیس، کالباس، پنیرهای قوی مثل چدار، بلوچیز، پنیر کهنه، سس سویا، دانه سویا، پنیر سویا، باقالی، ترشیجات مثل ترشی کلم و خیارشور و نان هایی که با خمیر ترش تهیه می شوند خودداری کنید.

بعلاوه سعی کنید حداقل هر 3 ساعت چیزی بخورید، مثلا 3 وعده غذایی کوچک و 3 میان وعده در روز. به یاد داشته باشید که کم آبی بدن می تواند علت سردرد باشد، همینطور نوشیدن زیاد قهوه؛ پس سعی کنید برای برطرف سردرد و پیشگیری از آن، در طول روز به میزان کافی آب بنوشید و بیش از 200 میلی گرم کافئین در روز مصرف نکنید. یک فنجان معمولی قهوه دارای چیزی حدود 100 میلی گرم کافئین است و یک قوطی نوشابه حدود 30 تا 50 میلی گرم کافئین دارد.

زندگی اجتماعی شمااگر آخر هفته را با دوستان خود خوش بگذرانید، تا دیروقت بیدار بمانید و در عوض آدینه را تا ظهر بخوابید؛ به احتمال زیاد صبح را با سردرد از خواب بیدار می شوید، اما چرا؟ بیدار ماندن تا دیروقت، قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا سیگار کشیدن و خوابیدن بیشتر از ساعتی که همواره بیدار می شوید از دلایل اصلی سردرد در روزهای تعطیل است. درست است که کمبود خواب به تنهایی یک علت سردرد شناخته شده است اما بهم زدن ساعت خواب هم به همان میزان سردرد می آورد.

راه درمان: مجبور نیستید برنامه های تعطیلات آخر هفته خود را کلا لغو کنید. اما برای پیشگیری از سردرد، شب را زودتر به خانه برگردید تا برنامه خواب خود را خیلی تغییر ندهید و حتی بتوانید کمبود خوابی که در طول هفته داشتید را در صبح روز تعطیل جبران کنید. البته نه به این معنی که زیاد در رخت خواب بمانید. اگر در طول روز هنوز احساس خواب آلودگی کردید، یک چرت کوتاه حال شما را بهتر خواهد نمود.

وزن شمااضافه وزن احتمال سردرد مزمن را برای شما افزایش می دهد و اگر این اضافه وزن در قسمت میانی بدن شما باشد این احتمال 2 برابر می گردد. خانم هایی که در قسمت شکم چربی اضافه دارند تا 30 درصد بیشتر از خانم هایی که شکم تخت و لاغری دارند دچار میگرن می شوند. بر اساس تحقیقات دانشگاه پزشکی درکسل (Drexel)، قسمتی از مغز شما که مقدار میل شما به خوردن و نحوه عملکرد سلول های چربی را کنترل می نماید، هنگام وقوع سردردهای حاد هم فعال می گردد. علت این موضوع هنوز کاملا معین نیست اما رئیس تحقیقات مرکز سردرد جان هاپکینز می گوید: مقدار پروتئین بالایی که سلول های چربی ترشح می نمایند، مثل آدیپونکتین (Adiponectin) و لپتین (Leptin) می تواند باعث ایجاد التهاب در بدن شما شوند که این روی میگرن هم تاثیر می گذارد و از علل سردرد محسوب می گردد.

درمان: تعریق کردن! ورزش کردن نه تنها باعث چربی سوزی و لاغری شما می گردد، بلکه عملکرد قوی در تسکین درد هم دارد. تحقیقات نشان داده است که 40 دقیقه تمرین ایروبیک 3 بار در هفته، به میزان داروهای مسکن در بهبود میگرن موثر است!

هورمون های شماعادت ماهانه علاوه تاثیرات خلق وخویی و درد بدن، باعث انواع سردرد نیز می گردد. تغییرات هورمونی علت سردرد حدود 60 درصد خانم ها است. بر اساس تحقیقات دانشگاه یوسی ال ای (UCLA) دقیقا قبل از عادت ماهانه مقدار استروژن در بدن شما کاهش پیدا می نماید و این تغییر در مغز می تواند باعث سردرد میگرنی گردد.

درمان: مصرف قرص های مسکن غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن، به صورت روزانه و چند روز قبل از آغاز عادت ماهانه، می تواند به کاهش التهاب رگ های خونی مغز که باعث سردرد میگرنی می شوند یاری کند. اگر این نوع مسکن ها به میزان کافی در تسکین درد شما موثر نبودند دکتر زنان شما می تواند داروهای دیگری به شما پیشنهاد کند. مثل داروهایی که از کاهش مقدار استروژن در بدن شما جلوگیری کند یا مسکن های قوی تر که تاثیر آن ها مدت بیشتری در سیستم عصبی باقی خواهند ماند. در این مورد فقط از پزشک متخصص خود مشورت بگیرید.

عادت های شما هنگام خوابعلت سردرد می تواند مسائل فک شما باشد؛ برای مثال کسانی که در خواب دندان قروچه می نمایند، یا کسانی که در طول روز دندان های خود را به هم فشار می دهند. تحقیقات وسیعی که در یکی از دانشگاه های دندان پزشکی اجرا شده نشان می دهد این رفتارها در افرادی که سردرد تنشی دارند بسیار رایج است. این افراد ممکن است در خواب یا بیداری این کارها را انجام دهند. بسیاری از افرادی که از سردرد گیج گاهی شکایت می نمایند در خواب یا در ناخودآگاه به فک خود فشار می آورند که این کار باعث فشار بر مفصل گیج گاهی زیرواره ای می گردد. این نوع سردرد با نام سندرم Temporomandibular joint یا TMJ شناخته می گردد. خروپف کردن هنگام خواب نیز یکی دیگر از دلایل سردرد شدید روزانه در افراد است.

درمان: از نشانه های این رفتار درد فک، درد گوش و صدای کلیک مانند فک هنگام باز کردن دهان و جویدن است. دندان پزشک شما نیز به راحتی می تواند تشخیص دهد که شما در خواب دندان قروچه می کنید یا خیر. اگر این مشکل برای شما تشخیص داده شد می توانید به متخصصین کلینک خواب مراجعه کنید که درمان های متفاوتی برای برطرف مسائل خواب دارند.3

درمان طبیعی سردردبر اساس بسیاری از تحقیقاتی که برای پیدا کردن دلایل سردرد اجرا شده است، حدود 40 درصد افرادی که از سردرد رنج می برند می توانند فقط با پرهیز کردن و ایجاد عادت های صحیح به راه طبیعی درمان سردرد خود برسند. اما فقط 14 درصد از مردم این کار را انجام می دهند. بهتر است با دکتر خود در خصوص استفاده از یک یا چند درمان گیاهی سردرد صحبت و قبل از استفاده از داروهای شیمیایی، با استفاده از ویتامین ها و مکمل های غذایی برای درمان سردرد خود کوشش کنید.3

پی نوشت:

1.www.danabrain.ir

2.www.chetor.com

3. www.digikala.com

منبع: راسخون